Gần đây trên mạng xã hội xuất hiện một trường hợp được xem là thần đồng của việc tính nhẩm, cô bé là cơn sốt của cộng đồng mạng khi nhắc đến khả năng tính nhẩm thần tốc, “niềm tự hào đến từ đất nước mặt trời mọc” mang tên Tsujikubo. Cô bé 9 tuổi này đã vượt qua người đồng hương đang giữ kỉ lục Guiness về tính nhẩm siêu tốc là Takeo Sasano ( tính nhẩm 15 chữ số có 3 số trong thời gian 1,7 giây). Chắc hẳn ai khi xem video của cô bé này thi đấu cũng không khỏi tròn mắt ngạc nhiên về tốc độ tính nhẩm của cô bé hạt tiêu này và đều muốn được như cô bé ấy. Vậy làm thế nào để có thể luyện khả năng tính nhẩm của mình?
Một số bí kíp tính nhầm siêu nhanh.
1.Chuẩn bị tâm lý:
Trước khi tiếp cận mới những con số chúng ta cần chuẩn bị trước tâm lý, có thể chúng ta sẽ nhìn thấy những dạng bài chưa từng giải qua hoặc những dãy số khổng lồ, hay cả những con số rối rắm, lộn xộn như số thập phân, hỗn số…thì xin đừng hoảng mà hãy bình tĩnh. Bình tĩnh để quan sát xem chúng có gì đặc biệt không, rồi bình tĩnh để còn nghĩ cách mà trị nó.
Chẳng hạn như phép tính 36 x 2,5 nhìn có vẻ khó chịu cho việc tính nhẩm, thậm chí chúng ta sẽ nghĩ ngay đến việc phải lấy máy tính ra để tính. Tuy nhiên nếu bình tĩnh ta sẽ nhận ra được rằng 2,5 = 10 : 4. Vậy có thể tính là 36 x 2,5 = 36 x 10/4 =9 x 10 = 90. Đơn giản hơn rất nhiều phải không nào?
Tuy nhiên có phải phép tính nào cũng đặc biệt như vậy không? Thì điều quan trọng là chúng ta phải bình tĩnh để nhận ra được những biểu hiện đặc biệt hay không sau đó mới tìm ra cách giải ngắn gọn và nhanh nhất.
2. Một số các cách để tính nhẩm nhanh:
Liệu có qui tắc nào chung cho mọi phép toán, mọi con số không? Thực ra thì không có 1 qui tắc thống nhất nào, có thể thêm, bớt, tách, hoặc gộp lại tùy thuộc vào từng phép toán cụ thể ta sẽ phân tích và ứng dụng linh hoạt, miễn là mình có thể tính dễ dàng nhất, nhưng chung qui lại là với bất cứ phép tính nào thì bước đầu tiên chúng ta phải phân tích số sau đó lựa chọn cách tính hiệu quả, phù hợp nhất.
a. Làm tròn số bằng cách thêm hoặc bớt đi vài đơn vị:
Ví dụ trên là một trong những trường hợp khá đặc biệt ta có thể nhận ra ngay được, tuy nhiên nếu với những con số không thể chuyển đổi như vậy thì ta sẽ làm thế nào? Không lẽ lại bó tay?
Với những con số đặc biệt thì chúng ta nên ghi nhớ để áp dụng cho nhanh như: 1,25 = 10/8, 0,75 = ¾, 0,8 = 4/5, … Tuy nhiên với những con số không hề đặc biệt thì chúng ta sẽ biến nó trở thành đặc biệt tức là làm tròn số cho dễ tính.
Ví dụ: 597 + 1018 = 600 – 3 + 1000 + 18 = 1600 + 15 = 1615 đơn giản hơn nhiều phải không nào?
Thực ra viết ra giấy thì sẽ thành nhiều phép tính chứ tính nhẩm trong đầu sẽ rất nhanh và hiệu quả.
b. Tách số:
Đối với những phép tính không dễ để thêm, bớt cũng như phân tích thành các số đơn giản thì ta có thể sử dụng phương pháp tách số như:
Đối với phép tính: 587 x 3 ta có thể phân tách như sau: 587 = 500 + 80 + 7 sau đó nhân lần lượt từng số với 3 sau đó cộng lại. Ta có 587 x 3 = 500 x 3 + 80 x 3 + 7 x 3 = 1500 + 240 + 21 =1761. Đơn giản hơn rất nhiều đúng không nào?
c. Một số cách tính đặc biệt trong phép nhân:
- Nhân với 0,25 là chia số đó cho 4.
Ví dụ : 138 x 0,25 = 138/4 = 32
- Nhân với 0,5 là chia số đó cho 2
Ví dụ : 136 x 0,5 = 136/2 = 68
- Nhân với 2,5 bằng cách thêm số 0 rồi chia 4
Ví dụ : 24 x 2,5 = 240/4 = 60
- Nhân với 5 là thêm số 0 rồi chia 2.
Ví dụ : 36 x 5 = 260/2 = 180
- Nhân với 9 là nhân 10 rồi trừ đi số đó
Ví dụ : 18 x 9 = 180 – 18 = 162
- Nhân với 11 có hai cách:
+ Cách 1: Nhân 10 rồi cộng thêm số đó.
Ví dụ : 46 x 11 = 460 + 46 = 506
+ Cách 2: Khi số nhân có 2 con số thì chỉ cần cộng 2 số đó lại và đặt vào giữa:
Ví dụ : 46 x 11 = 4 |4+6| 6 = 506
Đơn giản rất nhiều đúng không?
3. Cách rèn luyện trí não để có khả năng tính nhẩm nhanh:
Làm thế nào để có thể nhìn ngay vào phép toán bất kỳ là có thể phân tích phép toán đó ngay theo dạng nào cho dễ tính và tính được ngay ra kết quả trong thời gian ngắn nhất? Câu trả lời là chúng ta phải thường xuyên luyện tập để có thể rèn luyện được phản xạ nhanh nhạy và khả năng phân tích vấn đề một cách chính xác và nhanh nhất. Thường xuyên bắt mình phải động não, phải suy nghĩ, đặt câu hỏi với mọi phép toán để tìm ra hướng giải nhanh nhất ngoài cách giải thông thường, thậm chí với mỗi bài toán, phép toán chúng ta đều phải giải ít nhất theo 2 cách khác nhau.
Sau mỗi phép tính chúng ta đều phải phân tích lại là tìm ra điều đặc biệt, hoặc qui luật nào đó để ở đâu đó chúng ta sẽ gặp lại phép tính này chúng ta sẽ ghi nhớ và tính nhanh hơn. Tính nhẩm là cách hiệu quả nhất để rèn luyện não bộ. Thêm một cách hiệu quả nữa để có thể rèn luyện khả năng tính nhẩm đó là ta tính nhiều dạng toán tìm trung bình cộng, hay tính điểm trung bình các môn học như các giáo viên vẫn thường làm.
Trên đây chỉ là một số cách, mẹo để chúng ta có thể áp dụng không chỉ trong việc tính nhẩm mà còn trong việc tính toán cũng như giải các dạng toán khác nhau. Chúc các bạn thành công với bí kíp tính nhẩm siêu nhanh trên.
